BİR İŞÇİNİN HEKİME ÇEKTİĞİ SÖYLEV Biliriz nedir bizi hasta eden! Söylenir bizi senin iyileştireceğin hastalandığımız zaman. Diyorlar ki, sen, tam on yılda öğrenmişsin hastaları iyi etmesini halkın parasıyla yapılan güzel okullarda. Dünyanın parasını dökmüşsün olmak için bilgi sahibi. Senin elinde öyleyse iyileştirmek bizi. Ne dersin, elinde mi? Seni gelince görmeye, çıkartıyorlar üstümüzdekileri, zor değil hastalığımızın nedenini anlamak, şöyle bir bak üstümüze başımıza, o saat öğrenirsin her şeyi. Çünkü elbiselerimizi yıpratan neyse, odur vücudumuzu da yıpratan. Rutubetten, diyorsun, vücudunuzdaki ağrı. Duvarlarımızdaki leke de ondan. Söyle öyleyse bize: Rutubet nerden? Ezdi bitirdi bizi çok çalışmak, az yemek. Sense öğüt verirsin, dersin, kanlı canlı olun! Suda büyüyen kamışa…
Köle sahipleri ekmek kaygusu çekmedikleri için felsefe yapıyorlardı, çünkü Ekmeklerini köleler veriyordu onlara; Köleler ekmek kaygusu çekmedikleri için Felsefe yapmıyorlardı, çünkü ekmeklerini Köle sahipleri veriyordu onlara. Ve yıkıldı gitti Likya. Köleler felsefe kaygusu çekmedikleri İçin ekmek yapıyorlardı, çünkü Felsefelerini köle sahipleri veriyordu onlara; Felsefe sahipleri köle kaygusu çekmedikleri İçin ekmek yapmıyorlardı, çünkü kölelerini Felsefe veriyordu onlara. Ve yıkıldı gitti Likya. Felsefenin ekmeği yoktu, ekmeğin Felsefesi. Ve sahipsiz felsefenin Ekmeğini, sahipsiz ekmeğin felsefesi yedi. Ekmeğin sahipsiz felsefesini Felsefenin sahipsiz ekmeği. Ve yıkıldı gitti Likya. Hala yeşil bir defne ormanı altında. Melih Cevdet ANDAY
Bir yaz yağmuru yağdı içime ezildi iri üzüm taneleri camlarımda gözleri kamaştı yapraklarımın Bir yaz yağmuru yağdı içime gümüş güvercinler uçtu damarlarımdan koştu yalnayak toprağım Bir yaz yağmuru yağdı içime tıramvayıma atladı bir kadın ak baldırları ıslak Bir yaz yağmuru yağdı içime içimdeki kederi serinletmeksizin Bir yaz yağmuru yağdı içime ansızın başladı dindi ansızın eski yerinde duruyor sıcaklık kör demiryolunda paslı kalın 4 Ağustos 1960 Nâzım Hikmet
Niçin öldün Nâzım? Ne yaparız şimdi biz şarkılarından yoksun? Nerde buluruz başka bir pınar ki onda bizi karşıladığın gülümseme olsun? Seninki gibi ateşle su karışık acıyla sevinç dolu, gerçeğe çağıran bakışı nerde bulalım? Kardeşim, öyle derin duygular, düşünceler yarattın ki bende, denizden esen acı rüzgâr kapacak olsa bunları bulut gibi, yaprak gibi sürüklenir, yaşarken seçtiğin ve ölümden sonra sana barınak olan oraya, uzak toprağa düşerler. Al sana bir demet Şili kasımpatlarından, al güney denizleri üstündeki ayın soğuk parlaklığını, halkların savaşını, kendi dövüşümü ve yurdumun kederli davullarının boğuk gürültüsünü kardeşim benim, dünyada nasıl yalnızım sensiz, çiçek açmış kiraz ağacının altınına benzeyen yüzüne hasret, benim için ekmek…
Yayan yapıldak düşerem yollara, Çakır dikenler görürem korkmuram. Seyredirem ıssız biyabanları, Yaban canlılar görürem, korkmuram. Kâh oluram denizlerde kayıkçı, Dalgalı tufan görürem korkmuram. Kâh çıkarım sahile, her yanda Kalaba vahşiler görürem, korkmuram. Kâh sabaha dek vururam dağlara Yangınlı balkan görürem, korkmuram. Kâh inerem gölgeli ormanlara, Yırtıcı hayvan görürem, kormuram. Bazen yönelip savanlara, Bir sürü aslan görürem, korkmuram.Mezarlıklarda tuturam kâh mekân, Orada hortlak görürem, korkmuram. Menzil olur kâh bana viraneler, Cin görürem, can görürem, korkmuram. Bu kürre-i arzda ben, muhtasar, Muhtelif elven görürem, korkmuram. Yurt dışında da hatta gezip çok tuhaf insan görürem, korkmuram. Lakin bu korkmazlıkla, doğrusu, Arkadaş, vallahi, billahi, tillahi, Nerde müselman görürsem, korkuram. Sebepsiz korkmuram, özü…
Yavaş yavaş ölürler Alışkanlıklarına esir olanlar Her gün aynı yolları yürüyenler, Ufuklarını genişletmeyen ve değiştirmeyenler, Elbiselerinin rengini değiştirme riskine bile girmeyenler, Bir yabancı ile konuşmayanlar. Yavaş yavaş ölürler Heyecanlardan kaçınanlar, Tamir edilen kırık kalplerin gözlerindeki pırıltıyı görmek istemekten kaçınanlar. Yavaş yavaş ölürler Aşkta veya işte bedbaht olup yön değiştirmeyenler, Rüyalarını gerçekleştirmek için risk almayanlar, Hayatlarında bir kez dahi mantıklı tavsiyelerin dışına çıkmamış olanlar. Yavaş yavaş ölürler Seyahat etmeyenler Yavaş yavaş ölürler Okumayanlar, müzik dinlemeyenler Vicdanlarında hoşgörü barındırmayanlar. Pablo NERUDA
Hava ne kadar güzel öğretmenim Yollar ağaçlar kuşlar ne kadar güzel Yeryüzü pırıl pırıl öğretmenim Gizlisi saklısı kalmamış dünyanın Nesi var nesi yoksa dökmüş ortaya Bütün bitkiler, bütün hayvanlar, bütün taşlar Sürüngenler, konglomeralar, serhaslar Hepsi hepsi ortada öğretmenim. Ne olur biz de gidelim Burda kalsın kitaplar Burda kalsın iğneli karafatmalar Kollarından bacaklarından gerilmiş kurbağalar Burda kalsın hepsi Bomboş kalsın hepsi Bomboş kalsın evler okullar Hapishaneler, hastaneler… Öğretmenim, sevgili öğretmenim Sırtımıza alırız hastaları Kim bilir ne özlemişlerdir kırları… Ya mahpuslar. Ne sevinirler kimbilir Sarılıp sarılıp öperler adamı?… Melih Cevdet ANDAY
Bir çift güvercin havalansa Yanık yanık koksa karanfil Değil bu anılacak şey değil Apansız geliyor aklıma Neredeyse gün doğacaktı Herkes gibi kalkacaktınız Belki daha uykunuz da vardı Geceniz geliyor aklıma Sevdiğim çiçek adları gibi Sevdiğim sokak adları gibi Bütün sevdiklerimin adları gibi Adınız geliyor aklıma Rahat döşeklerin utanması bundan Öpüşürken bu dalgınlık bundan Tel örgünün deliğinde buluşan Parmaklarınız geliyor aklıma Nice aşklar arkadaşlıklar gördüm Kahramanlıklar okudum tarihte Çağımıza yakışan vakur, sade Davranışınız geliyor aklıma Bir çift güvercin havalansa Yanık yanık koksa karanfil Değil unutulur şey değil Çaresiz geliyor aklıma. …
İnsanlarda tek sıcak kanun, üzümden şarap yapmaları, kömürden ateş yapmaları, öpücüklerden insan yapmalarıdır. İnsanlarda tek zorlu kanun, bütün harplere, sefaletlere rağmen kendilerini ayakta tutmaları, ölüme rağmen yaşamalarıdır. İnsanlarda tek güzel kanun, suyu ışık yapmaları, hayali gerçek yapmaları, düşmanı kardeş yapmalarıdır. Hep var olan kanunlardır bunlar bir çocuğun ta yüreğinden başlar yayılır, genişler uzar, gider, ta akla kadar. Paul ELUARD
Bu gece en hüzünlü şiiri yazabilirim Şöyle diyebilirim: gece yıldızla dolu Ve yıldızlar, masmavi titreşiyor uzakta Şakıyarak dönüyor gökte gece rüzgarı. Bu gece en hüzünlü şiiri yazabilirim Sevdim ben onu, o da beni sevdi bir ara. Kollarıma aldım bu gece gibi kaç gece Kaç defa öptüm onu sonsuz göğün altında Sevdi beni o ben de bir ara onu sevdim O durgun, iri gözler sevilmez miydi ama Bu gece en hüzünlü şiiri yazabilirim. Yokluğunu düşünüp, yitmesine yanma-kla Duyup geceyi, onsuz daha engin geceyi. Ota düşen çiy gibi, düşmekle şiir cana Ne gelir elden, sevgim onu tutamadıysa. Gece yıldız içinde, o yoldaş değil bana Hepsi bu. uzaklarda…